صرفه‌جویی در هر امری پسندیده و مورد تأکید دین مبین اسلام است و با توجه ‌به سبک زندگی امروز کشورمان از اهمیت دوچندانی به‌خصوص در مصرف آب و برق -دو نیاز اساسی- برخوردار است. شدت مصرف انرژی به خصوص برق در سال‌های اخیر، کشورمان را جزو کشورهای با مصرف بالا قرارداده و همین موضوع ضرورت رعایت مصرف بهینه را دوچندان می‌سازد. مصرف بی‌رویه برق در کشور و در سال‌های اخیر که برق تبدیل به زیرساختی اساسی در همه شئون زندگی ما ایرانی‌ها شده یکی از عواملی است که ناترازی تولید و مصرف را به دنبال داشته است. سال‌های گذشته که برق این میزان نفوذ در زندگی نداشت همان میزان برقی که تولید می‌شد نیازها را برطرف می‌کرد، اما امروزه و با پیشرفت‌های فراوانی که فناوریهای روزآمد با خود به ارمغان آورده‌اند، زندگی بدون برق را به کابوسی وحشتناک تبدیل می‌کند که هیچ فردی حاضر نیست لحظه‌ای بدون برق باشد. میزان بالای مصرف ازیک‌طرف و اضافه‌شدن سالی یک میلیون مشترک به مشترکان برق کشور و موضوعاتی از این قبیل ناترازی تولید و مصرف را برای کشورمان رقم زده است. تداوم ناترازی تولید و مصرف برق در کشور می‌تواند چالش‌های متعددی را به همراه داشته باشد و بر همین اساس وزارت نیرو در دولت سیزدهم همه تلاش خود را برای کاهش و رفع این ناترازی بکار گرفت و افزایش ظرفیت تولید برق و نیز رفع نارسایی‌های انتقال برق در کنار توجه به مدیریت مصرف در دستور کار قرار گرفت که به اذعان بسیاری از فعالان صنعت برق موفق هم بود. امسال نیز وزارت نیرو با تدوین ۱۴۰ برنامه تلاش خود را بکار گرفته تا با کاهش ناترازی تولید و مصرف اجازه بروز خاموشی در کشور را ندهد. ویژگی خاص برنامه‌های امسال توجه ویژه‌تر به مدیریت مصرف در سمت مصرف‌کنندگان است راهکاری که اکثر کشورهای جهان آن را تجربه کرده‌اند. در این زمینه می‌توان به تجربه موفق کشور ایتالیا در غلبه بر بحران برق این کشور در سال ۲۰۲۲ میلادی اشاره کرد. کشور ایتالیا برای غلبه بر بحران برق با مجموعه راهکارهایی با عنوان اقدام سراسری برای کنترل مصرف برق چالش‌هایی که می‌توانست بحرانی عمیق‌تر را برای این کشور به همراه داشته باشد مدیریت کند. ایتالیا علاوه بر تلاش برای راه‌اندازی نیروگاه‌ها اقدام به افزایش تعرفه برق برای مشترکانی کرد که رعایت مصرف نمی‌کردند و از طرف دیگر با راه‌اندازی یک پویش مردمی آحاد جامعه را برای کمک به کاهش مصرف به یاری طلبید. البته استفاده از روش‌های تنبیه و تشویق مشترکان به رعایت مدیریت مصرف در اکثر کشورهای جهان آزموده شده و موفقیت‌آمیز بودن آن مورد تأیید جهانی است. در ایران نیز وزارت نیرو امسال هم با هدف تشویق و ترغیب مردم به همکاری بیشتر با صنعت برق، طرح سراسری پاداش ۲۰ برابری صرفه‌جویی را طرح ریزی کرده که دامنه آن همه مشترکان خانگی را در برخواهد گرفت. بر اساس این طرح هر مشترکی به هر میزان نسبت به سال قبل مصرف خود را کاهش دهد می‌تواند از پاداش ۵۰۰ تومان تا ۲ هزار تومان به ازاء هر کیلووات ساعت بهره‌مند شود. این طرح محدودیتی برای مشترکان ندارد و مشترک با خاموش‌کردن یک کولرگازی و یا لامپ‌های اضافه منزل می‌تواند از مزیت این طرح بهره‌مند شده و قبضی رایگان و یا حتی بستانکار داشته باشد. بنابراین، مردم در همه نقاط می‌توانند با خاموش‌کردن لامپ‌های اضافه و یا کولرهایی که چندان مصرفی ندارند و یا تنظیم دمای منزل و یا کولر بر روی دمای آسایش (۲۴) درجه سانتیگراد و یا تعمیر و سرویس وسایلی که پرمصرف شده‌اند از پاداش برخوردار شوند.

دکتر محمدرسول تحفه